W całym kraju trwają konsultacje społeczne w ramach inicjatywy „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”. „Łazarz” to planowany rezerwat, który ma zachować największy w Puszczy Knyszyńskiej ekosystem torfowiska.
W drugim odcinku naszego cyklu o projektowanych, nowych rezerwatach w ramach inicjatywy „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”, odwiedzimy województwo podlaskie.
Tutaj, na obszarze działań Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku, wkrótce ma szansę powstać rezerwat torfowiskowy pod nazwą „Łazarz”.
Projektowany rezerwat znajduje się około 20 km na północ od Białegostoku oraz 1,5 km na wschód od drogi krajowej S8 Białystok – Augustów. To ciekawy obszar, w kierunku zachodnim znajduje się rezerwat „Karczmisko”, a na południowym – zachodzie rezerwat „Krzemianka”.
Materiał publikujemy dzięki pomocy i współpracy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku.
Powierzchnia i lokalizacja planowanego rezerwatu
Powierzchnia projektowanego rezerwatu Łazarz wynosi 89,10 ha. Planowany rezerwat położony się w granicach Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej oraz obszaru Natura 2000 Ostoja Knyszyńska (PLH200006) i Puszcza Knyszyńska (PLB200003).
Jego dokładna lokalizacja to Nadleśnictwo Knyszyn. Leśnictwa: Karczmisko, Krzemianka, Przewalanka. Województwo – podlaskie, powiat – białostocki, gmina – Czarna Białostocka.
„Łazarz” – charakterystyka obszaru
Nowy rezerwat ma chronić największy w Puszczy Knyszyńskiej ekosystem torfowiska wysokiego wraz z otaczającymi borami i lasami bagiennymi oraz występującą tam całą różnorodność biologiczną.
Na jego terenie występują plejstoceńskie utwory lodowcowe i wodnolodowcowe związane ze zlodowaceniem Warty oraz utwory holoceńskie pochodzenia organicznego.
Górna glina morenowa występuje płatami na powierzchni terenu. Morena ablacyjna bardzo często jest „nadbudowana” piaskami, żwirami i pyłami kemów i ozów lub otula wypukłe, glacjalne formy terenu.
Do utworów holoceńskich należą głównie torfy. Bezpośrednio pod nimi występują piaski i żwiry pochodzenia wytopiskowego.
Na tym terenie główną formą geomorfologiczną jest rozległe obniżenie terenowe. Dno obniżenia znajduje się na wysokości ok. 145,5 m n.p.m. Obecnie obniżenie wypełniają utwory organiczne – torfy, których miąższość waha się od 0,5 m do 3 m.
Od północy obniżenie torfowiska oddziela się około 100 m szerokości pasem moreny dennej od obniżenia Kosiany. Pas moreny dennej wznosi się łagodnie do 2 – 3 m ponad powierzchnię torfowiska. Od zachodu i południa obniżenie obiektu ograniczają wały ozów.
Wały ozów rozciągają się na długości ok. 5,1 km, położony na zachodzie i ok. 4,2 km, położony na południu. Maksymalna wysokość wynosi ponad 175 m n.p.m., a w pobliżu torfowiska oz wznosi się 10 – 15 m ponad jego powierzchnię.
Od północy z obniżeniem graniczy niewielki pagórek kemowy, który wznosi się 154,0 m n.p.m., czyli 8 m ponad powierzchnię torfowiska.
Flora
Na obszarze planowanego rezerwatu występują:
- wełnianka pochwowata,
- rosiczka okrągłolistna,
- borówka bagienna,
- bagno zwyczajne,
- żurawina błotna,
- modrzewnica zwyczajna,
- żurawina drobnolistna.
Uroczysko Łazarz to doskonale wykształcone subkontynentalne torfowisko wysokie, największe w Puszczy Knyszyńskiej. Obejmuje wysokotorfowiskowy mszar sosnowy z rozległym torfowiskiem wysokim Ledo.
Fauna
Na terenie przyszłego rezerwatu spotkamy przedstawicieli świata ptaków. Są to:
- bocian czarny,
- jarząbek,
- i dzięcioły.
Projektowany, nowy rezerwat jest również rewirem wilka.
Uzasadnienie ochrony
Nowy rezerwat ma chronić największy w Puszczy Knyszyńskiej ekosystem torfowiska wysokiego. Czynna ochrona rezerwatowa obejmie obszar zachowany w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystem z siedliskiem przyrodniczym, a także siedliskami roślinnymi.
Wyróżniają się one szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi i krajobrazowymi.